Aentwaereps

vrijdag, maart 24, 2006

004: Aentwaereps Alfabét

Het Antwerps alfabet/ ‘t Antwaereps alfabét
De namen van de letters/De noame van de léters
A [aa] B [bei] C [sei] D [dei] E [ei] F [éf] G [gei] H [asj] I [ie] J [zjie] K [kaa] L [él ]
M [ém] N [én] O [au] P [pei] Q [kuu] R [èèr] S [és] T [tei] U [eu] V [vei] W [wei] X [iks] Y [ai] Z [zét]

Mieërvaud: 1° eindigend op een klinker: -s: twieë aas,bees,seis,deis,eis,geis,ies,zjies,kaas,aus,peis,kuus,teis,eus,veis,weis,ais;
2° eindigend op een medeklinker:-e: twieë
éfe,asje,éle,éme,éne,èère,ése,ikse,zéte

· De letter c,h,q,x en y worden in het Antwerps niet gebruikt tenzij wanneer persoonsnamen weergegeven worden in de originele spelling. De “c” wordt als “s” of “k” geschreven naargelang de uitspraak. De “h” wordt enkel geschreven in hypercorrecte uitspraak, vermits de Antwerpenaar de “h” nooit uitspreekt. De “q” wordt eveneens als “k” geschreven, en de combinatie “qu” als “kw”. De “x” schrijven we als “ks” en de “y” wordt overal vervangen door de “i”.
· De namen van de letters “h” en “j” worden op zijn Frans uitgesproken.
· De overblijvende 21 letters hebben ieder een specifieke uitspraak en worden verder verdubbeld, met elkaar gecombineerd ,of voorzien van diacritische tekens om de overige spraakklanken van het Antwerps voor te stellen
Thans volgt, in alfabetische volgorde, de lijst van deze letters, letterkombinaties en van diacritische tekens voorziene letters. We voegen er ter vergelijking woordvoorbeelden bij in respectievelijk, het Antwerps, het Duits, het Engels, het Frans en het Zweeds.Uiteraard gaat het hier om tabellen met voorbeelden die in grote mate vergelijkbaar zijn. Men bedenke wel dat geen enkele taal precies dezelfde klanken heeft en dat ieder van die spraakklanken ook nog eens kan wijzigen onder invloed van de voorafgaande én volgende klanken. De hierna volgende tabel is dus een eerste hulpmiddel . Later kan men dan zijn uitspraak aanpassen aan het levende Antwerps.
Wij hebben drie basisprincipes toegepast: 1° iedere klank wordt steeds op dezelfde manier gespeld, 2° een basiswoord wordt steeds op dezelfde manier gespeld. 3°
Waar basiswoorden volledig apart geschreven worden passen we de regel van de gelijkvormigheid toe. Waar samengestelde woorden of zinnen geschreven worden , vertrekken we eveneens van de grondwoorden, maar in dat geval doen er zich twee verschijnselen voor: 1° In het Antwerps worden alle woorden verbonden d.m.v. “overgangsklanken” die zeer gevarieerd kunnen zijn; 2° Sommige klanken ( zowel stemhebbende als stemloze) kunnen elkaar beïnvloeden : dit noemt men “assimilatie”.Assimilatie kan geheel of gedeeltelijk zijn, progressief of regressief, en kan zich zelfs voordoen bij klanken die elkaar niet onmiddellijk opvolgen.
De overgangsklanken in het Antwerps zijn veel talrijker dan in het AN en zijn soms moeilijk te onderscheiden van woorddelen of verbuigingsuitgangen. De assimilatieverschijnselen van het AN zijn ook niet dezelfde als in het Antwerps. Meestal hebben we progressieve assimilatie, daar waar in het AN regressieve assimilatie zich voordoet.
De overgangsklanken hebben wij steeds aangegeven omdat ze zo variabel zijn. De assimilatieverschijnselen zullen we in den beginne aanduiden en mettertijd weglaten omdat die gemakkelijker in regels te vatten zijn. Ter verduidelijking hebben we ook de uitspraak van sommige woordcombinaties nog eens tussen bijbelhaken gezet.Hier gebruiken we dezelfde letters en lettercombinaties als in het door ons voorgestelde Antwerps alfabet , aangevuld met twee tekens---[ ĝ ]en [ł ]--- die enkel gebruikt worden in de transcripties. Het woordaccent wordt eventueel aangeduid d.m.v. een accent volgend op de geaccentueerde syllabe.

Vergelijkende klankentabel : Antwerps Duits Engels Frans Zweeds
Vergelaikende Klaengkentabél: Aentwaereps Dets Éngels Fraens Zweids


Ae D E F Z


A* Ae kam D Kamm E cat F patte Z hatt
 ** Ae réstorâ (ook soms uitgesproken als:réstoroa) F restaurant
Aa Ae blaa D Rahm E father Z sak
Ae* Ae aereg F pâte
Ai Ae blai D Mai,Blei E fire
Au Ae kaud D Haus E flower
B Ae bus D Blatt E boy F bureau Z bild
Ch Ae noch D lachenE loch(Schots) Z köpa,kjol
D Ae doim D Dach E dark F dire Z dag
Dzj Ae dzjob D/I Giro d’Italia E jam jazz
E Ae we D GabeE the F petite Z gosse
É Ae béd D Bett E red F perdu Z penna
Ee Ae wee ? E See F ému Z brev
Eë Ae kwafeër E bird F coiffeur Z höra
Èè Ae bèèr D Bär E bear F père Z där
Ei Ae eite E day
Eu Ae gebeur D Möbel F deux Z dö
F Ae frèète D Frau,VaterE friend F feu Z far
G Ae gèère
Ĝ*** Ae zakdoek D Gabel E go F garçon Z gata
I Ae ikeD ich E it F ami Z kvinna
Î **désî F.dessin
Ie Ae (zie: ieë )D Liebe E see F nuire Z bil
Ieë Ae twieë D Bier E here
J Ae joong D Jahr E young F piétiner Z jul,gäst,borg,djup
K Ae kineke D Kind E cup F carte Z tack
L Ae lamzak D lernen E little F long Z land
Ł**** Ae zoal E all,wool
M Ae moojer D Mutter E meat F madame Z man
N Ae nuike D nein E need F nous Z natt
NG Ae joongkD jung E thing F "smoking" Z ringa
O Ae of D hoffen E hot F obstacle Z åtta
Ô** bô Fr bon
Oa Ae board D Salon E saw F corps Z gå
Oe Ae boek D Mutter E book F loup Z hon
Oeë Ae schoeën D Schuhe E poor Z bor
Oi Ae ois D Heu E boy
Oo Ae boorD Sohn E home F beau
P Ae poater D Paar E Peter F père Z på
R Ae rotzak D rot E red F rond Z resa
S Ae soems D Fuss E say F sœur Z saga,zon
Sj Ae sjoemele D schön E short F chanter Z sköta,sju
T Ae taend D Turm E tea F tête Z tala
Tsj Ae trantsje D Klatsch E chin
U Ae ukeD füttern F punir Z nyckel
Û** parfû Fr. parfum
Ui Ae duir
Uu Ae kuu (ook uitgesproken: keu ) D Schülerin Z dyr
V Ae véteg D Wasser E voice F vent Z varm
W Ae woater E water
Z Ae zieëp D Sonne E zebra
Zj Ae zjendaerem F Journal E pleasureF jardin


· * De Antwerpse korte “a” is nasaal . De “ae” is daarvan de lange variant (de meest typische Antwerpse klank !)
· ** “ â ,î ,ô,û " komen uitsluitend voor in woorden aan het Frans ontleend en in het Antwerps gezegd met de oorspronkelijke Franse uitspraak
· *** “ ĝ “ zeldzame klank die enkel voorkomt in het Antwerps in woorden als “zakdoek” [zaĝdoek], waar de “ k” gedeeltelijk regressief geassimileerd wordt aan de “d”. Wij gebruiken deze letter enkel in fonetische transcripties.
· **** “Ł” deze zogenaamde “donkere l-klank” klinkt als de “ l” in Engels “all” of in Portugees “ papel ” en wordt enkel in transcripties gebruikt.

0 reacties:

Een reactie posten

Aanmelden bij Reacties posten [Atom]

<< Homepage