117:Den Aentwaerepse kulinèèren toortoeristik

In vaul Aentwaerepse kafeikes kun de ni j alieën en gooj peengt kraige, mor oek eer én doar is er wél wa te bike.Da ch go f van ne krokmes-jui j of en krokmedam auver en tomatkrevét of gewoeën en ardgekokt aike. Dee ston dan in e saurt bokoal oep den toeëg. G’ét er ’t groije nor oe laengk geleije da t dee j oit e keeke n uir gat gekaume zén. Mor a ch ge verékt van den oonger dan zau d’ales in oe kas sloage nateurlek .

Ne Krokmes-jui

De tomatkrevét wer d’eer on de toeriste verkocht ver oténteek Aentwaereps. Soemege bewèère da t da e “streikgerécht” is. Oo kan da na ? In ’t Schéld zwémt er toch gine gaernot (krevét is Fraens ver gaernot as g’et nog ni wist) én wee in Aentwaerepe kwikt er na zoevaul tomate in zene n of da t em doarmei j al dee toeriste zau kune bevuirroade ? Gewoeënlek wert zoe w en tomatkrevét as nen oantrei ofte vuirgerécht geserveird, mor ge kunt da nateurlek oek zaungder wa d’aenders no bine speile.

Ardgekokt' Aire

En aender zoegenomd streikgerécht wer da s ze dee toeriste in d’ Aentwaerepse restoroankes blai mé wile moake n is wa s ze ne “Salaed Rubens” daereve noome. Wa d a t da na pesees is da’s moojlek te zége want da d ang d af van de fantasee van degeine dieë zenaigezichzéleve sjéfkok daereft loate noome. ’t Eenege da t er mieëstal wél in is, is en schuit “Elixir d’Anvers” da s z’in de saus of de vinèègrét geete. ’t Stoeme n is da t da na j aigelek nen oantrei zau kune zain én da t da mieëstal de pladerésistoans ( in ’t Fraens : plat de résistance) ofte ’t oeëfdgerécht mut were. A ch gai’t snapt, dan snap ek e d oek.

En Krokmedam

Varder veeng d’oep vaul meneukes zoe w eet as ne staufpot of nen utsepot. In Aentwaerepe zén da gewoeënlek roape mé schoapevlieës. Wa s ze der varder nog amel baigooje da verschilt nogelang oit wéleke broek da t de sjéfkok geschud is. Mor as ge ’t volgende ba mekoar kapt dan kun de ni f vaul verkieërd doong: pakt wa knolsélder én blieëksélder; doo ’t er nog wa ropekes bai, wa peekes én wa parai; stroojt er wa kroije n auver zoe w as: zaut, peiper , kroinaut én péterseile. Pakt al ’t vlieës da ge ba den bieënaawer goojekoeëp kunt kraige oep dieë momeingt: vaerekesoeëre, vaerekesstértsjes, auverschot van koteléte n én weste. Smét er dan nog wa petatsjes bai j én zét ieël da boeltsje n oep ’t veur. Lot et ne langen taid stauve n én as ge deingt da’t klèèr is, schép et dan oep en prauper taloeër én géft er nog en klad mosterd bai. Ge zul d is zeeng oo da ze doar van zule sjmautse. ’t Is ieënvaudege kost in faite mor ’t kan ieël laker zén!
Vreuger was bifstékfrit de mieëst geserveirde schautel in Aentwaerepe. Mor da schaint ni mieër zoe gevroagd te were.Teigewaurdeg wil d eederieën af en too en gooj porse “mosele mé frite”. Er were n al zoevaul mosele geite da s z’al mosele mute n importeire van aender laende n én da t de moselboore van Oland mute véchte n oem une kost goo te kune verdeene.Der komt nateurlek oek nog bai da d aungs kust er ni mieër zoe prauper bailei.

Salaed Rubens

Wee j écht wilt loate zeeng da t em ne gediplomeirde moselfrèèter is, dieë gebrekt gi verkét mor dieë némt de mosels oit un schélep mé t de schélep van en aender mosel. Doarmei kun d oek oe frite nor oe w eitzoal breinge. Mosele were n altaid geserveird in zwarte kasrole . Der ei s zélefs nen oartist e keungstwaerek van gemokt da ch ge kunt gon bewaungdere in Geingt in ’t S.M.A.K ..

Ne gewoeëne pot mé mosele

(eer kun de gerust van eite)

Et keungstwaerek van Marcel Broodthaers

(al dee schélepe zén leig: géft mai dan mor leever dieë pot mé j échte mosele)

Nog zoeë keungstwaerek mor dan in't roeëd

(oek ni j oem oep 't eite )

Wér zoeë keungstwaerek mor dan in en sjakosj van "Delvaux"

(da was ver den 175ste verjoardag van 't sjakosjefabrikske)

Wee toch nog altaid leever nen bifstékfrit wil d'éme ( ge mui d oek zége: "nen bufsték" of "nen bufsteik" of" nen bifstuk "; of gewoeën "ne steik" : in Aentwaerepe verstoan z'ale toale ), dieë n ei kuis genoeg. Der zén nog ieël vaul réstoroankes dee da d oep une meneu j éme stoan. Ge kunt da kraige n in de volgende varjetaite: blui, sénjoa of bjîkwi (ge kunt nateurlek oek zége: raa,alefduirbake of goo t duirbake, mor no ’t schaint smokt oewen bifsték beiter as g’er e maungdsje Fraens ba klapt). As ge “sénjoa” mor ni f vertoald nor ’t Eingels as “ bloody”, want z’éme mai gezei da t da d oek eet aenders wilt zége.
Wél mute, as er Eingelse n in ’t gezélschap zén, on de garson vroage van wélek bieëst da t den bifsték komt. Want nen Aentwaerepener sprékt oek van ne “pèèrdenbifstuk” (wa t da n aigelek pèèrdevlieës van en kooj, of reungdsvlieës van e pèèrd is).

Nen Bifstékfrit

‘k Zég oe da mor oemda’k zélef oeët mé nen Eingelsman biftstékfrit gon eite zén in en friteur oep de Pèèrdemart. Dieë n Eingelsman ei t da ieël smoakelek oepgeite, tot oep de momeingt da ’t em gezei weer da ’t em pèèrdevlieës ad geite. A j is toongs rétepetét no de koor geloeëpe n én a j ei al da lakers eroit gekotst.
Ba dieën bifstuk kun de dan keeze wa f ver saus da ch ge zau wile: peipersaus, provinsoalse saus, of béjarnèèssaus.
Ge zee der is kuis genoeg én in Aentwaerepe mute de toeriste n al zeiker gine oonger laije.
Ba zoe ne pla wert er dan oek duir de mieëste toeriste n en tipis' Aentwaerepse peengt gedroongke: én wa d is er na j écht Aentwaereps: en boleke nateurlek !
Oem t’ aindege pake we dan nog e kofke mé j en Aentwaereps andsje.
‘k Zau wél is wile n oeëre wa d al dee toeriste zoe w al vertéle n as ze trug tois zén. Der zal nogal en flosj oangaenge were der mut ek gin tieëkeneengeske ba moake.