070: Teima: 't Meingselek Lichoam

In deze lijst zijn woorden opgenomen die alle van verre of van nabij verband houden met het menselijk lichaam. Let vooral op de verschillen tussen het AN en het Antwerps.
Bij de zelfstandige naamwoorden hebben wij de meervoudsvormen en de verkleinwoorden ---die frekwent gebruikt worden --- vermeld. Bij de bijvoeglijke naamwoorden hebben wij ook in vele gevallen de comparatief en de superlatief vermeld. Deze vormen vertonen namelijk vaak -- -door klankwijziging (Umlaut)--- opvallende verschillen met het AN .Daarbij komt dat de Antwerpenaar veelvuldig gebruik maakt van verkleinwoorden die zeer dikwijls qua betekenis en gevoelswaarde nogal verschillen vertonen met het grondwoord.

aanraken oanroake
adamsappel oadamsapel
adem (buiten…) boitenoasem, poempaf
adem oasem
ademhalen oaseme
ademhaling oademoaleeng
ader oader oaders oaderke
amandelen (mv) amaendele (mv)
arm aerem aereme aeremke
baard boarde boarde bordsje
baardhaar boardoar
babbelen babele
bakkebaard fabrees fabreeze Fr favoris
been bieën bieëne bieëntsje (= AN mv.benen/beenderen)
bijziend baizeengd
bitter biter
blaas (pis)bloas bloaze bloske
blauw blaa blaawer blautst
blind bleengd
blinde bleengde (enk) bleengde (mv)
blinkend bleengkend
bloed blood (A bloojke=AN ukje, baby)
bloeddruk blooddruk
bloedvat bloodvat bloodvoate bloodvotsje
bonzen boongke
borst berst berste besje (4)
borstkas (berst)kas
bot bot
bovenarm bauvenaerem
bovenkaak bauvekoak
bovenlip bauvelip
breed brieëd briejer brieëdst
breedte brieëte
bruin broin
brullen brule

NE NOAGELENBOIK E'N TWIEË DIKE BOIKE

buik boik boike bekske
bukken(zich) buke (zenaige….)
darm daerem daereme daerempke
diep deep
dij dai
dijbeen daibieën
dik dik
dof dof
donker doongker doongkerder doongkerst
doof doeëf
doofheid doeëfad
doofstom stoemendoeëf
doofstomme stoemendoeëve
dove doeëve doeëve
drinken dreengke
duiken doikele
duim doim doime demeke
duwen daawe
éénoog ieënoeëg
elleboog élenbaug élebauge élebogske
enkel eingkel eingkels
ervandoor gaan afbole (et…..)
eten eite
fezelen feizele
fluiten floite
fronsen fraungse
gal gal
gebit gebit
gebogen gebauge
geel gèèl
gelaat/gezicht gezicht/smool/bakes
geparfumeerd geparfumeird

EN BERSTKAS, E GEROMTE N E'N WAEREVELKOLOME

geraamte/skelet geromte/skelét
geur guir
gevoel geveul
gewaar worden gewoar were
gewricht gevricht

EN BAKES

gezicht/gelaat gezicht gezichte gezichtsje/smool smoole smoeltsje/bakes
gezouten gezaute
giechelen gibere
glad g(e)lateg
glimlachen glimlache
gluren loore ,peepe
gouden gaawe
grijpen pake,grabele
grijs grais
groen greung greuner greungst
groot groeët gruter grutst
haar oar oare oreke
hals als alze alske
handpalm aendpalem aendpaleme aendpalemke
hard ard

EN ART E'N EN MOAG

hart

art arte artsje
hartslag artslag
haviksneus oaviksnuis
hees ieës
helder klèèr Fr clair
herhalen éroale

D'ARSES VAN GODZJUMENAS

hersens arsene/arses /ir.plate kèès
heup uip
hiel eel eele iltsje (van een voet of “hak” van een schoen)
hijgen aige
hinken eengkele
hoektand oektaend
hol ol
hoofd kop/ bol/staer/verstaend/ bauvekoamer
hoog oeëg
hoogte oeëgte
horen oeëre
horizontaal orizontoal
huid vél véle veleke
huidziekte oidzikte
huig oig
hurken oep oe w uke gon zite
inademen inoaseme
jukbeen/kaak koksbieën(2)
kaak/jukbeen koksbieën
kattengejank kategejaengk
keel kèèl
keelholte kèèlolte
kies boktaend
kiespijn taendpain
kijken/zien zeeng
kin kin kine kineke
klam klam
klank klaengk klaengke
klein klain kleingder kleingst
kleur kluir kluire klereke
kleurenblind kluirenbleengd
kleverig/plakkerig plakereg
klimmen klime
klinken kleengke
knie knee kneeje kneeke
knieschijf kneeschaif kneeschaive kneeschéfke
knipogen peengke
knokkel knuikel knuikels knuikeltsje
kort kert
kortademig kertoasemeg
kraakbeen kroakbieën
kreunen kruine
krijsen krése
kruin kroin
kruipen kroipe
kuieren sleingtere
kuiltje ( in kin of wang) puteke
kuit (v. een been) broi broije
laag (niet hoog) lieëg
lach lach /smail
lachen lache
lang laengk langer langst
lawaai lawait
leeg leig
lengte leingte
leven lèève (ww. en zelfst.nw.)
lever lèèver lèèvers lèèverke
licht licht (kleur !) loecht (gewicht !)
lied leeke
liezen ieëkenise
lip lip lipe lipeke
long loong loonge loongeske
lopen te voot gon, waendele
luchtpijp luchtpaip
luid ard
luisteren lestere
maag moag moage mogske
maagsap moagsap
maagzuur moagzeur
mager moager moagerder moagerst
mals mals malser malst
marcheren marsjeire
mars marsj
mauve moaf
melktand mélektaend , mélektaende, mélektandsje
merg maereg
middelvinger midelveenger
milt milt
mismaakt mismokt
moedertaal moodertoal
moesje moesj Fr mouche
mompelen moempele
mond maungd maungde maundsje(3)
mopperen meze

EN MOESTASJ

moustache moestasj
nagel noagel noagels noageltsje
navel noagelenboik
nek nék néke nékske
neus nuis nuize neske/nuizeke; ir.gafel
neusgat nuisgat nuisgoate nuisgotsje
nier neer neere nireke
oksel oksel oksels okseltsje
onderarm vuiraerem
onderkaak aungderkoak
onderkin dobelkin/dubelkin
onderlip aungderlip
onzichtbaar onzichtbo(a)r

TWI J OEËRE N E'N EN OEËG

oog (in het….houden) indoeëgaawe/wotsje E. to watch
oog oeëg oeëge oeëgske
oogbal oeëgbol
oogwit ’t wit van d’oeëge
oor oeër oeëre oeëreke
oorlel oeërlél oelerléle oeërléleke
oorschelp oeërschélep
oprispen oeplape (= ook: herstellen,repareren)
oranje oranje
parfum parfû
pees peis peize
pijn zieër
pikant pikaent
pink peengk peengke peengeske
plakkerig/kleverig plakereg
plat plat

DRAI PLATVOOTE

platvoeten (mv) platvoote (mv)
pols pols polse polske
polsslag pols(slag)
proeven preuve
puntig peungteg
pupil pupil pupile
purper purper
recht récht
rechthoekig réchtoekeg
rennen loeëpe, koerse, krose Eng to cross
rib rib ribe ribeke
rieken/ruiken reeke
rimpel rimpel rimpels rimpeltsje
rimpels om de ogen kroijepoeëte
ringvinger reengkveenger
roepen roope
rond raungd
rood roeëd roojer roeëdst
roze raus
rug rug ruge rugeske
ruggegraat rugegroat
ruiken/rieke reeke
ruw raa (= ook: rauw)
schedel scheidel, scheidels, scheideltsje
scheen(been) schein scheine /scheinbieën
scheiding (in het haar) e strepeke/ ir.loizestretsje
scherp schaerep
schop trap/stamp
schoppen stampe/nen trap geive
schouder schaawer schaawers
schouderblad schaawerblad schaawerbloare
schreeuwen roope
schuin schoin/neus
skelet/geraamte skelét, geromte
slagader slagoader
slank slaengk
sleutelbeen sluitelbieën
slijm slaim
slikken slike
slokdarm slokdaerem
smaak smoak smoake smokske
smaakloos smoakeloeës
smakelijk smoakelek
smaken smoake
smal smal

NE SMOOL, NE SCHEIDEL EN NE GROEËTEN TAEND

smoel smool smoole smoeltsje
snijtand snaitaend
snor moestasj moestasje moestasjke Fr moustache
snurken snereke
soepel soepel
speeksel spiksel
spier speer speere spireke
spijsvertering spaisvertèèreeng
spreken spreike
spuwen spieëke
staan stoan
stamelen dodele
stank staengk
staren stoare
steken steike
stem stém stéme stémeke
stembanden stémbaende
stikken stike
stil stil
stilte stilte /ir.stilâs ! Fr silence ! + A stilte !
stinken steengke
stinkerd steengkord
strot strot/straut
struikelen streungkele
taal toal
tand taend taende tandsje
tandvlees taendvlieës
tandwortel taendwertel
tateren toatere, tétere
teen tieën tieëne tieëntsje
tong toong toonge toongeske
traan troan troane trontsje
trekken tréke
trommelvlies troemelvlees
turen peere Eng to peer
uitademen oitoaseme
uiterlijk oiterlek
uitglijden oitraize
uitspreken oitspreike
valse tanden/vals gebit valse taende, vals gebit
vel vél véle véleke
verdwalen verlaure loeëpe
verhemelte geimelte
vertellen vertéle
verteren vertèère
vertering vertèèreeng
verticaal vertikoal
verziend vaerzeengd
vet vét
vezel veizel veizels
vierkantig virkaenteg
vinger veenger veengers veengerke
vingertop tsjoop van de veenger
violet vijolét
vlees vlieës
vochtig vochteg
voelen veule

TWIEË VOOTE N E'N EN AND ME' J EN OEËG

voet voot voote voetsje
voorhoofd veroeëfd(1)
vorm verem
vrouwenborst tét /looze (mv)
vrouwenborsten balkon/komisvuir/looze ( mv) /berste (mv)
vuist vest veste vesje (4)
wandelen waendele
wandeling waendeleeng
wang koak koake kokske
wenen schrieëwe (5), blèète
wenkbrauw weingkbraa weingkbraawe
wervel waerevel waerevels
wervelkolom waerevelkolom/ ir.poaternoster
wijsvinger waisveenger
wimper wimper wimpers
wipneus wipnuis wipnuize wipneske/wipnuizeke
wit wit wite witst
wrat vrat vrate vrateke
wreef vreif
zacht zocht/zacht
zachtheid zachtad
zeggen zége
zenuw zeinew zeinewe
zicht zicht
zichtbaar zichtbo(a)r
zien/kijken zeeng
zij(de) zai
zingen zeenge
zitten zite
zoet zeut
zoetigheid zeutegad
zool zaul zaule zoltsje
zout zaut
zucht zucht zuchte zuchtsje
zuchten zuchte
zurig zureg
zurigheid zuregad
zuur zeur
zwart zwart zwarter zwarst (6)

NAUTAS:

(1) “-oeëfd” enkel in samenstellingen, anders A kop = AN hoofd
(2) AN wang = A koak ; AN kaak =A koksbieën
(3) bij het dim. Van “maungd” wordt geen “ng” gehoord.
(4) Bij verkleinwoorden eindigend op –rst of –st wordt (–r)st- niet gehoord.(berst besje /west wesje/kest kesje/ kist kisje :AN borstje/worstje/korstje/kistje.
(5) schrieëwe = AN “roepen” of “schreien”
(6) in de superlatief van “zwart”wordt -t- niet gehoord