071: De Godin Teimis én de Réchtvoardege Réchters

De grikse godin “Themis” [teimis] én de romainse godin “Justitia” [Zjusteesija] woare de godine van orde n én récht ( in dieën taid nateurlek vernoamelek et godelek récht: wa d od de na gedocht ?). Zole woare n et dee de meingse muste zége wa réchtvoardeg was én wa ni.
Da ch godelek récht is naa w al laengk in meingsenaende terécht gekaume. Meingse n éme n un zwake kaente; z’éme n un vreengdsjes én ze zén ni j altaid zaungder vuiroeërdieële. Van zoelaengk as da t er meingse bestoan, zén er oek réchters dee mute n oeërdieële én veroeërdieële.
Leist mor is nen boek auver de gescheedenis van 't récht. Dan zule de schéle wél van oe w oeëge vale. Of zoewas ne prof in de réchte n on d’univérsitait van Geingt altaid zei j as em in ’t begin van ’t akadeimis joar zene kursus begon: “ Béste studeingte n ik zal ole n en ieël joar mute vertéle n auver de gescheedenis van ’t récht. Wél, oem te begine zal ek ole n al zége da t de gescheedenis van ‘t récht aigelek de gescheedenis van ‘t onrécht zau mute genoemd were .”
Da t da réchtspreike ni j altaid van e laijen dakske loept, da s zal oe zeiker ni f verwaungdere. No mai geveul loept da t de lésten taid zélefs de spoigoate n oit. Mor joa, wee zén ekik dan oem doar en mieëneeng auver t’ éme ? Ge wét wél : ze zége: “Ale Bélege zén gelaik ver de wét, mor ni j ale wéte zén gelaik ver ale Bélege.” Oo zau da na kaume ? Worschainlek éme we da wér verkieërd begreipe .

’t Is oe meschin nog ni j oepgevale. Mor go d is no ’t aud zjusteesepalais oep d’ Ameirikalai. Doar sto bauve dieën trap --- werda ch ge mé f vaul moojte kun d oepklime (zeiker a ge gandikapt zé) en béld van de godin Teimis. Dee medam ei tradis-joneil drai j atribeute: en weigschoal in uir leengker aend, e zwèèrd in uir réchter aend, én nen bleengddoek vuir uir oeëge.
Wél, na mut is goo w oepléte. Go t doar on dieën trap stoan én zee nor oemoeëg no de godin.”t Is aigenoardeg (meschin ei t den béldaawer da d éksprés gedoan) mor uir weigschoal angt schieëf, uir zwèèrd snait langs twieë kaente n én ze loort nor oe van aungder uiren bleengddoek.
En gai docht da t dee weigschoal woaterpas must ange oem te loate zeeng da t de wét ver eederieën gelaik is. Ge docht oek da t da zwèèrd toch gi verschil mocht moake tuse de meingse. Weroem mut da t dan langs twieë kaente kune snaije ? E'n weroem, in godsnoam sto s ze der te loore vanaungder uiren bleengddoek.? Ze mag toch ni s zeeng of da t er ne kuineeng, ne preengs, ne raikenbogerd of en aerem lois vuir uir sto ?

Da d intertaid na zjust da panieël van de “Réchtvoardege Réchters” verdweine n is, is meschin gin tooval. Mé t da panieël is er ni j alieën e schilderai verdweine mor oek de réchtvoardege réchters zélef. Woar mut de dee naa nog gon zeuke ? Kuineeng Salomon is al laengk doeëd én begroave.
Ge zee, ge zau bést ni mieër in Seengtnekloas geloeëve. Z’éme oe w ieël oe lèève wa wais gemokt. As oewe fraeng naa nog ni ch gevale n is, wanieër zal em dan gon vale ?