051: Klèèrgestoeëmde zinekes (Twide Reiks)

We geven telkens ofwel een gelijkaardige uitdrukking in het AN of een verklaring ter verduidelijking.


Aawesasa


Dieë n aawesasa ? Da’s aungs voader !(Die oude man?Dat is mijn vader.)
Aerem
‘K ém nen arsjitékt aungder den aerem genaume.( Ik heb een architect geraadpleegd.)
Afraungte

Gai go d aungs na j is ni j in afraungte loate vale ! (Jij gaat ons nog eens in verlegenheid brengen.)
Ai

Ge zit mé j en ai, ei ? (Je bent bang, nietwaar?)
Aileneet


Ze zal is lilek [liłek] doong ver zoe nen aileneet.(Ze ging nogal tekeer voor zo’n niemendalletje.)
Alaerem

’t Was ver de zoevaulste kieër vals alaerem.( Het was voor de zoveelste keer weer vals alarm. Er was niets aan de hand.)
Alefpaungdvaige

Ge zee t er oit gelak en alefpaungdvaige. (Je ziet er oververmoeid uit.)
Alieën

E de da d alieën gevaungde ? (ir.Heb je dat helemaal alleen bedacht?)
Aranzjeire

G’ét da wér farem garanzjeird. (Je hebt dat weer heel goed geregeld.)
Arbiter

zie: schaidsréchter/schaidsbiter
Aungderbroek
A veraendert van partai/of/van kluir gelak van aungderbroek.( Hij verandert voortdurend van (politieke)partij.)
Aungderkroiper

Gaise voilen aungderkroiper! (Jij gemene onderkruiper !)
Aupeduire

Da noome z’ “aupeduire n instampe”.(Dat is evident !)
Aurlog

Go t doar mé no den aurlog !(Met die is niets aan te vangen.)
Baker


Da komt ver den baker.( Dat komt in orde.)
Bakersverdreet
zie: verlaurebroeëd
Bauter


Bauter ba de vis. (Boter bij de vis) zie ook:poong
Bederevendaens

zie: bederevescheit
Bederevescheit
Aigelek zé d ega nen bederevescheit.(Eigenlijk ben jij een verwend nest.)
Biberkaske


Da masjoefeltsje paradeir’ d eer ale doage verbai mé j uir biberkaske/peengsterke. ( Dat juffrouwtje wandelt hier alle dagen voorbij met haar pinchertje.)
Binedoong

A probeir d uir bine te doong.( Hij tracht haar te verleiden.)
Blaablaa
Wét ‘e wa? We zule da mor blaablaa loate. (Weet je, we zullen dat maar zo laten.)
Blaive

Da bléft ver mai gelaik.(Dat verandert niets voor mij.)
Blok


We gon er den blok oep lége. (We stoppen er mee.)
Boanvast

Menen otau is ni mieër boanvast.(Mijn auto ligt niet meer vast op de weg.)
Boeëre

Must ega j em na zoeë de graungd in boeëre ?(Moest jij hem nou zo vernederen ?)
Boik

Schréft da mor oep oewen boik!(Dat kan ge best vergeten.Daar komt niets van.)
Broeëd

Der mut broeëd oep de plaengk kaume. (Om eten te kunnen kopen moet er geld verdiend worden.)
Broojke

Zen broojke n is gebake.(Hij heeft zijn schaapjes op het droge.)
Bruloap
Dieën bruloap mut altaid gelaik éme.( Die geweldenaar moet altijd gelijk hebben.)
Daungdere

Z’is te loemp oem t’ élepe daungdere.(Ze is aartsdom.)
Diajarei [- - - ']


zie: kakerai
Diskeuse
Doar is gin diskeuse n auver.(Dat staat buiten kijf.)
Doar


Wee da me/we doar éme !(Kijk wie daar aankomt!) zie ook:gooje.
Doeëd

De doeëd ei d en oeërzoak.(Er zijn geen gevolgen zonder oorzaak.)
Doeëd

Leever doeëd as roeëd. (Liever doodgaan dan socialist worden.)
Doeke

‘k Loat menaige nimer in de doeke doong. (Ik laat me niet meer bedriegen.)
Doit

A doo d oek en doit in ’t zakske.(Hij doet er nog een schepje bij.)
Doong

Zau’ we (uit: zauwe+we) da na wél doong ? (Zouden we dat nou wel doen ?)
Doongofda

Ze doo d ofda [ovda'] s ze slopt. (Ze doet of ze slaapt.)
Droije

Zen zoak droit ni. (Zijn zaak floreert niet.)
E'lebauge
Da vulde/voelde zoeë/zoe mé j oe w élebauge.( Dat merk je wel !)
Élefeurelaik

Ge zee t er oit gelak en élefeurelaik. (Je bent zo bleek.)
E'lepe


Kan ek oe w élepe,medam ? (Wat had U gewenst, mevrouw?)
Flakbai

A woeën d eer flakbai. (Hij woont hier vlakbij.)
Foleekes
Gai mé j oe foleekes ! (Jij met je gekke ideeën !)
Frèèter


Zé d ega j oep oewe frèèter gevale ? (Ben je op je gezicht gevallen?)
Gaenze

Mokt da t de gaense wais ! (Maak dat je grootje wijs !)
Gat

‘k E'm gi motereke n in me gat.(Zo vlug kan ik dat niet doen.)
Gat

A loept al weike n achter me gat.(Hij laat me al wekenlang niet met rust.)
Gat
Gai déngt na toch ni da kik dieë poleteeker ze gat gon lake ?( Je denkt toch niet dat ik die politicus ga vleien?)
Gat

Joa,me gat, da zee de van eer.(Ja, dat had je gedacht !)
Gat


Ze was serjuis in uir gat gebeite.(Ze voelde zich erg beledigd.)
Gebeure

A woeën d eer eeverans in de gebeure.(Hij woont hier ergens in de buurt.)
Gèère

’t Is niks ! Gèère gedoan. (Zonder dank.Graag gedaan.)
Geimelte

‘k E'm me geimelte verbraend.(Ik heb mijn gehemelte/ verhemelte verbrand.)
Géld

Da’s géld da [daschélta] slopt. (Dat is geld dat geen rente opbrengt.)
Géldwolef
Dieë géldwolef zau ne frang in twije baite.(Hij is erg gierig.)
Gereef

Goo gereef lei d aungder en afdak. (Onder een bierbuikje schuilt vaak een krachtig sexapparaat.)
Goan


’t Go ni ch goo mé j em. (Hij is er slecht aan toe.)
Goan

Go g et ? Nei ‘t goa ni .( Gaat het ? Neen, ‘t gaat niet.)
Goesteeeng

‘k E'm zoevaul goesteeng as go t er lige.(Ik heb helemaal geen zin.)
Gooje
Ze gooje wa bine da s ze boite ni wile.(Kijk wie daar aankomt !) zie ook: doar
Graungd

Ge sto ni mé j oe twieë voote n oep de graungd.(Je bent onrealistisch.)
Ieëlegoar


Ze was ieëlegoar verboalemaungd. (Ze was helemaal verkommerd.)
Jan

Soaves groeëte Jan én smoreges klai keengd.(’s Avonds een grote mond, en ‘smorgens geen fut.)
Janmenkloeëte

Zég d is teige dieë janmenkloeëte da t em zen poeëte mut tois aawe.(Zeg eens tegen die kerel dat ie zijn handen moet in bedwang houden.)
Janmenvoote
Gaise janmenvoote ! (Jij rotkerel !)
Kaa

Z’ei d en kaa w oepgeschaerd.(Ze is verkouden geworden.)
Kakebroek

E'de wéral en kakebroek ?(Heb je weer in je broek gedaan ?)
Kakendaur


Aungs memoo go d al joare n oep ne kakendaur.( Oma gebruikt al jaren een nachtstoel/stilletje.)
Kakerai

‘k E'm en ieël weik de kakerai gad.(Ik heb een hele week buikloop /diarree gehad.) ook: schaiterai/diajarei
Kakstool

Zét dieë klaine toch in zene kakstool !(Zet dat kind toch in zen stoeltje !)
Kalot


A j ei d al joare n en kalot.(Hij heeft al jaren een pruik.)
Kat
Z’ei d uir kat gesteurd. (Ze heeft haar kat /niemand gestuurd.)
Kaungt


Zit de na wé roep oe loi kaungt? (Zit je nou weer te niksen ?)
Kazakdroije

A j ei d al twi kieëre zene kazak gedroid.( Hij is al tweemaal van mening/van politieke partij veranderd.)
Kazakendroijer

’t Is ne kazakendroijer.(Hij verandert vaak van mening/van politieke partij.)
Keekevlieës
Gai zé mor keekevlieës. (Jij telt niet mee.)
Keivendroager


‘k Was benoa keivendroager. (Ik was bijna dood.)
Kerjuis

Z’is ni kerjuis, mor ze wét gèère n ales.(ir. Ze is niet nieuwsgierig, maar ze is graag van alles op de hoogte.)
Kert

Ge mut uir kert aawe (Je moet streng zijn voor haar.)
Kin

Der was niks te bike.We kone n oep aungs kin klope.(Er was niet te eten. We moesten honger lijden.)
Klapeke
Ge mut aféntoo [avéntoo] w is e klapeke doong mé t de meingse. (Je moet van tijd tot tijd eens een praatje slaan met de mensen.)
Kloage


Ze klooge stieën én bieën (Ze klaagden steen en been)
Kloefkaper

Wa ne kloefkaper ! (Wat een oen !)
Koart
A was ieëmel van de koart.(Hij was buiten westen/of/ de kluts kwijt.)
Koereër

Ik wau w indertaid koereër were.(Ik wou toen coureur worden.)
Kofekoek

‘k E'm kofekoeke meigebrocht.(Ik heb gebakjes meegebracht)
Kop


E'd ega goates/goate n in oewe kop ? (Ben je vergeetachtig?)
Kop
‘k Kraig er kop noch stèèrt on. ( Ik begrijp er niets van.)
Kop


Der is gin oar oep mene kop da t doar on deingt. (Er is geen haar op mijn hoofd dat daar aan denkt.)
Kop

Der zit ek al eure mé j in mene kop.(Dat spookt al uren door mijn hoofd.)
Kop

Ge mut oewe kop ni j in oe schoone loate n ange.(Je moet de moed niet opgeven.)
Kop

Oepgepast! Kop in kas !(Opgelet!Bukken!)
Kope
Noa w aungs zén ’t er me j aute kope. (Na ons mag de wereld vergaan.)
Kroam


A zal et doong as ’t in ze kroam past. (Hij zal het doen als het voor hemzelf voordelig is.)
Kwafeur

’t Begon te geete n én men kwafeur wa al no de vontsjes. (’t Begon fel te regenen en mijn kapsel was al onherroepelijk verloren.)
Kwal
Da meings is en échte kwal.( Die vrouw is echt niet sympathiek.)
Lache


Lot me ni lache !( Meen je dat nou echt ?)
Leefde

Van de leefde n alieën kun de ni lèève. (Van de liefde alleen kan je niet leven.)
Leege

Van oeërezége n oeërde vaul leege.(Je moest niet alles geloven wat men zegt.)
Lige
Gole go me ni lige n éme ! (Jullie gaan me niet belazeren !)
Loeëp

Nen aungd mut zene loeëp éme.(Een hond moet af en toe vrij kunnen rondlopen.)
Loi

A’s leever loi j as meug.(Hij is liever lui dan moe.)
Luksepèèrd


Dee vraa van aa is e luksepèèrd.(Jouw vrouw kost een bom geld.)
Makrau

Wét ega wél da t em ne makrau[ - -' ] w is ? (Weet je wel dat ie een pooier is ? )
Meengder

Wa meengder go d oek wél zeiker ? (Kan het niet was rustiger ?)
Meingse

’t Zit aungder de meingse. (Het is een ware epidemie.)
Mélek [méłek]
‘k Was ieëmel van men mélek. ( Ik was geheel van mijn stuk gebracht.)
Middag


E' d ega j al geite ver oewe middag? (Heb je al gedineerd ?)
Mikraub
A’s gebeite duir de téjoatermikraub (Hij is gek op theater.)
Momeingt


Naa j /w is ’t de momeingt.(Nu is het het geschikte moment.)
Morege

E'd ega j al geite ver oewe morege ? (Heb je al ontbeten ?)
Motegad [motechat]
‘k Was meug van motegad én moteg van mugte.(Ik ben onwel geworden van vermoeidheid.)
Muzeek


Doar zit muzeek in ! (Dat klinkt veelbelovend!)
Naa

Naa gai én dan ike wér.(Nou is het jouw beurt en daarna zal ik eens wat zeggen.)
Noimasjeeng
Mai leef ei d e noimasjeeng>> E'n z’ei g et on mai loate zeeng.
Noogabole


Da s zee de van eer. Noogabole !(Dat had je maar gedacht! Niks daarvan !)

(Ba deis gezégde mut de mé j oewen doim én oewen waisveenger van oe réchteraend e raungdeke moake n én en droijende beweigeeng moake raungd oewe nuis.)

Oan

‘k Was er benoa w oan. (Ik was bijna dood.)
Oanstoan

Sto ge d oen i j oan, go t dan oep en aender. (Als je niet tevreden bent, ga dan ergens anders.)
Oas

Ge mut oe w oas weiroale ! (Je mag je niet laten doen !)
Oavend


Wa d é d ega j geite ver oewe n oavend ?( Heb je gegeten voor je avondmaal?)
Oeëge


‘K ém gin oeëge n oep me gat.(Ik kan niet alles zien.)
Oeëge


‘K ém toch oek oeëge n in mene kop.( Ik heb dat ook wel gemerkt.)
Oeëre


Da d oeër de mai ni s zége ! (Dat heb ik niet beweerd.)
Oeëre


Ge kun d oep oe twi j oeëre sloape. (Je mag gerust zijn.)
Oeëre


Ge zé nog ni droeëg achter oe w oeëre.(Je bent nog veel te jong.)
Oeëre


Me zeuntsje frèt d’oeëre van mene kop.(Mijn zoontje kan nogal eten !)
Oemzéges


‘K ém oemzéges niks kune doong.(Ik heb nauwelijks iets kunnen doen.)
Oepvera(e)nd


Da kon d’oepvera(e)nd weite.(Dat kon je op voorhand/van tevoren weten.)
Oitange


Gang e d oit ! ( Je doet erg vervelend !)
Oitlég


Z’ei f ver ales nen oitlég.(Ze heeft voor alles een verklaring.)
Oitschaite


Z’éme n aungs oitgescheite ver rote vis/of/ ver ‘t rot van de stroat.( Ze hebben ons een boel vreselijke verwijten gemaakt.)
Oitscheete


Schit oewe frak mor oit ! (Doe je jas maar uit!)
Oitzeeke


Gemut wa geduld éme. Da s zal wél oitzeeke.(Heb wat geduld. Die ziekte gaat vanzelf wel over.)
Ongkroid


Och, ongkroid vergoa ni. (Ach, onkruid vergaat niet.)
Oorenbool


’t Is der nen oorenbool. (Het is daar een zedenloos gezelschap.)
Oveneer


W’éme ne neeve n oveneer.(Wij hebben een nieuwe tuinman.)
Paip


Ge mut mieër oit oe paip kaume!(Je moet je meer doen gelden!)
Pake


Ba mai zau da ni pake. (Ik trap daar niet in.)
Paljaske


Wét de wa da gai zé ?>> e paljaske !(Weet je wat jij bent ? Een snoeshaan/hansworst !)
Peengsterke


zie: biberkaske
Pèèrd


A zit rap oep ze pèèrd.(Hij is vlug kwaad.)
Pèèrde


A wéd t oep twieë pèèrde. ( Hij wed op twee paarden.)
Pei


We zule n em is en pei stauve.(We zullen hem eens een poets bakken.)
Pîpérdu


zie: verlaurebroeëd
Piston[- -']


Dieë mut ne gooje piston gadé me.( Die moet wel een goede kruiwagen/aanbeveling gehad hebben.)
Pistoneire


A weer gepistoneird.(Hij werd aanbevolen.)
Plate


Ge mut ni s zoe de plate speile.(Je moet niet doen of je van niets weet.)
Platjoongk


Da platjoongk lei d ieël den dag te blèète.(Die boreling ligt de hele dag te huilen.)
Poart


A j ei s ze poart wél gad !( Hij heeft zijn deel wel gehad!)
Poeët


A stékt gine poeët oit. (Hij doet absoluut niets.)
Poong


Ieëst de poong én dan de marsjandees/(Eerst het geld/de poen en dan de koopwaar.Boter bij de vis.)
Pot


Ge kunt de pot oep.( Loop naar de pomp.)
Pot


Z’is zoe doeëf as ne pot (Ze is potdoof/stokdoof.)
Probeire


Probeire go mei.(Je kan altijd eens proberen.)
Prosése


’t Was ieën groeëte zate prosése.( Iedereen was dronken.)
Saize


Da t em dan de saize n oep toafel lei. (Dat ie dan de centen op tafel legt.)
Schaiterai

zie: kakerai
Schaidsbiter


De schaidsbiter ei t drai kieëre n en rooj koart gegeive. (De scheidsrechter/arbiter heeft driemaal een rode kaart gegeven.) (ook:schaidsréchter/arbiter)
Schaidsréchter


zie: schaidsbiter/arbiter
Scharmeengkel


Zen vraa w is e moager scharmeengkel.( Zijn vrouw is een mager scharminkel.)
Schraive


Woar gon we da schraive ? (Wie had dat gedacht ?)
Schreif


Ge zé lilek auver de schreif gegoan.(Jij hebt schromelijk overdreven.)
Seingte


Ze spélt schoeë weir mé main seingte.( Ze profiteert van mijn geld.)
Simpel


Zoe simpel is’t ! (Zo eenvoudig is het !)
Sjaawele


Z’émé den ieële morege/moregend wér ston sjaawele.(Ze hebben de hele morgen weer staan kletsen.)
Sjaawelér


De Zjéf, da’s ne sjaawelér !Dieë kan gine segaungd zene tuit aawe ! (Jef is me nogal en babbelaar. Die kan geen seconde zijn mond houden!)
Sjineis


We gon no de sjineis.(We gaan naar een Chinees restaurant.)
Sjineiseneengk


Ge mut dee tieëkeneeng in de sjineiseneengk zéte.(Je moet die tekening met Oostindische inkt afwerken.)
Smool


A trok nogal ne smool (Hij trok nogal een gezicht.)
Snaije


‘k Kan menaige ni j in twije snaije.(Ik kan geen twee dingen tegelijk doen.)
Snape


‘K snap er de bale van. (Ik begrijp er geen jota van.)
Sneus


Da f veingster sto wa sneus.(Dat raam staat lichtjes scheef.)
Sose


Pas oep, der komt ne sose n af. (Pas op, daar komt een agent aan.)
Spireeng


Zai j is ne zjendaerem van e waif én uir veingtsje n is ne moagere spireeng. ( Zij is een echte kenau en hij is graatmager.)
Stadois


Doar zule z’oep ’t stadois ni waker van lige.(Daar zullen de autoriteiten zich geen zorgen over maken.)
Staerefois


Da s zén koste n oep ’t staerefois.(Dat zijn nutteloze uitgaven.)
Stang


A begost aungs oep stang te joage.(Hij begon ons te jennen.)
Steele


A j ad twélef steele n én daerteeng ongeluke.(Hij kon niets goed.)
Stoat


Ge kunt er gine stoat oep moake.(Je kan er niet op rekenen.)
Taend


Der kun d’oewen olen taend mé vule. (Dat is maar een karige maaltijd.)
Taloeër


A j is ni j in zen taloeër. (Hij heeft geen eetlust.) °Fr. Il n’est pas dans son assiette.
Taure


’t Veel récht oep zenen taure. (Het viel recht op zijn hoofd.)
Teraera [- - '-]


Joa, teraera [- - '-] da s zee de van eer !(Ja, dat had je maar gedacht !)
Téte


Géft dieën téte ze vét na mor! (Geeft die idioot er maar van langs !)
Toeën


Da d angt van den toeën af weroep da ge da zégt. (Dat hangt van de toon/stembuiging af waarmee je dat zegt.)
Toore


A was kompleit auver zen toore van kolèère.( Hij was helemaal buiten zichzelf van woede.)
Tuit


‘k Zén oewe groeëten tuit bui.(Ik ben je grote mond beu.)
Vais


A zau ze beiter is goo nor uir vais geive. (Hij zou ze beter eens flink uitkafferen.)
Veenger


Stékt oewe nate veenger mor in de lucht! ( Probeer maar uit te vissen hoe de vork in de steel zit !)
Vèère


Ze zule wél achter zen vèère zite.( Ze zullen hem wel aanporren.)
Verapsake


Wa d is er eer zoewal te verapsake ? (Wat is er hier zoal te verkrijgen?)
Verdeene


Da f verdeengt ni slécht. (Dat is goed betaald.)
Verlaurebroeëd


Zal ek vanoavend verlaurebroeëd kleirmoake ?(Zal ik vanavond wentelteefjes klaarmaken ?)(ook: verlaurekost/bakersverdreet/pîpérdu ° Fr.pain perdu)
Verlaurekost


Alei, géft dieë verlaurekost oekmor e peengtsje !(Ach ja, geef die sukkelaar/nietsnut ook maar en biertje.)
Verlaurekost


zie: verlaurebroeëd
Veroitgang


De veroitgang is ni teige t’ aawe. (De vooruitgang is niet te stoppen.)
Véteeng


‘k Zal em is en gooj véteeng geive.(Ik zal hem eens flink onder handen nemen.)
Veure


‘K ém al vuir ieëter veure gestoan.(Ik heb al erger dingen meegemaakt.)
Vleege


‘K kan ni f vleege, zene.(Zo vlug kan ik dat niet gedaan krijgen.)
Volege


Naa kan’k nimer volege.(Nou begrijp ik het niet meer.)
Voote


A kan nimer oit de voote. (Hij is erg ziek .)
Voote


Z’ei farem nor uir voote gekreige. (Ze heeft een flinke uitbrander gekregen.)
Vreeze


’t Vreest da ’t krokt. (Het vriest fel.)
Waereke


Van waereke wer de ni raik. (Van werken wordt men niet rijk.)
Wai


Wai zén er oek nog, zene !(Heb je ons niet vergeten ?)
Waismoake


‘K ém me da loate waismoake(Ik heb me dat laten vertellen.)
Waurd


’t Is mor e waurd. (Je hoeft het slechts te vragen.)
Weite


Oo kun d egai da na weite ? (Hoe kan jij dat nou weten ?)
Wiltsjeszoiger


’t Is ne gepatenteirde wiltsjeszoiger.(Hij teert op andermans succes.)
Woar


’t Is ni woar, ei !(Dat kan toch niet waar zijn !)
Woarauver


Woarauver/werauver é d’et ? (Waar heb je het over ?)
Woater


‘K Veul e’ d on me woater.( Ik word het al gewaar.ik begin het al te vermoeden.)
Zakevuler


Ni j ale poleteekers zén zakevulers.( Niet alle politici zijn slechts op geld uit.)
Zat


W’éme nog taid zat.(We hebben nog al de tijd.)
Zége


A zal oek is eet zége ! (Hij zegt me daar wat !)
Zieëver


Da’s dike flaawe zieëver.(Dat is larie en apekool.)
Zjoak


’T is zjoak. (Het is stuk.)
Zoag


Ség, gai kunt nogal en zoag soane, zene !(Zeg, jij kan nogal zeuren!)
Zoipschoit


Uire veingt is en échte zoipschoit. (Haar echtgenoot is een verstokte dronkaard.)
Zot


’t Is te zot oem los te loeëpe. ( Dat is al te gek!)
Zot


Ge zé ch goo s zot gai ! (Jij bent helemaal gek !)
Zote


Vaul belauve n én waineg geive doo t de zote n in vruigde leive. (Veel beloven en weinig geven doet de gekken in vreugde leven.) “leive” om der wille van het rijm; anders “lèève” !)
Zuingde


Wa d is zuingde ?>>Bauter on oe gat smèère n én droeëgenbroeëd frèète.(Wat is zonde ? >>Boter aan je gat smeren en droog brood eten.)
Zwaige


Ge wét da kik kan zwaige.(Je weet dat ik niets verder vertel.)