166:In Wést-Vloandere Vloms

De VDAB van Wéstvloandere go lése n organizeire in't Wéstvloms. Da's bedoold ver aenderstoalege vrémdeleenge dee j al wél Algemieën Neiderlands gelieërd éme mor van 't Wéstvloms gin smeit verstoan. Bavuirbéld as zoeëne vrémdeleeng in en aapeikesois wilt gon waereke, dan zal em in kontakt mute kaume mé j aapeikes én aameikes dee j alieën mor Wéstvloms spreike. Deroem wert er naa ne kursus inieëngestoeëte dieë ze "West-Vlams voe behunners" genoemd éme.' T is ni de bedooleeng da s z'oek Wéstvloms zauwe lieëre spreike, as z'et mor al wa f verstoan is da d al genoeg. On d'Univérsitait van Aentwaerepe is er en medam, R.Vandekerckhove, dee Neiderlandse Toalkeungde doseirt en dee zei da s ze der ale begrip ver ei. De Wéstvloameenge, zei s ze, schoakele n altaid auver oep un streiktoal as ze mé mekoar klape, of da s ze na gewoeën meingse zén of gelieërde profésers. Ze beweir d oek da t alieën mor aa meingse zén dee da t doong. De zjuigd --- bewèèrt zai --- zal altaid Algemieën Neiderlands klape n as z'oeëre da ch ge ni f van de streik zé. Tuse n okskes da s zauwe d'Aentwaerepenére n oek mute doong.



'K ém zélef dikwels meigemokt da ne vrémdeleeng dieë mé f vaul moojte wa d AN in d'oavendschaul gelieërd ad, van nen Aentwaerpenér gewoeën in 't Aentwaereps en aentwaurd kreig. Terwail, as 't nen boitelander is dieë Fraens of Eingels sprékt, dan oale z'un béste Fraens of Eingels bauve. Ik veengt da we fieër muige zén aup aungs stad én aungs zoegenoamd dijalékt, mor da wilt nog ni s zége da ch ge teigenauver vrémdeleenge ni belèèfd kunt blaive.' K neim oan da d aawer meingse der moojte mé j éme, mor de zjuigd van teigeswaurdeg mut da toch kune doong.



Ba de VDAB in Aentwaerepe dochte ze da s ze ver den oap gaawe weere n as z'oeërde wa s z'in de Vloanders van plan zén. Mor aigelek faitelek is da ni s zoeën slécht idei ( oep vuirwoarde nateurlek da 't amel oep vraiwilege boasis gebuirt).'K vroag menaige trauwes af of z'aungder "aenderstoalege" n oek Aentwaerepenére n én Limburegers verstoan.

'K ém wél kompase mé t dee vrémdeleenge, wervan er vaul al nimer van de joongste zén, dee j en toal mute lieëre dee mieëstal totoal verschilend is van un moodertoal én da s ze dan oep de koeëp too w er nog en streiktoal mute baipake. Mor joa, da's de réjalitait ! Wee wil d intégreire dieë mut er wa f ver auver éme !

165: Béld oep de Fraidagse Mart

In't mide van de Fraidagse Mart sto t der en béldsje werda ni j oep sto wee da t da d aigelek mut vuirstéle. 'K ad et al on meingse n oit de beurt gevroagd, mor gin kat wist et mai te zége. Oitaindelek ém ek dan toch eemand gevaungde dee mai der wa mieër wist auver te vertéle. Et is et béld van d'ailege "Catharina" (Seengt Katreeng). 'T is de patroeënailege van de vodeligie. Da woare vreuger d'oepkoeëpers van aa klieëre. Dieë steel is ieëlemoal verdweine. De meingse gooje naa w un aa versleite klieëre gewoeën in de voilzak of in 't béste geval probeire ze ze nog kwait te geroake n on ieën van dee weengkels wer da ch ge twidaends klieëre kunt koeëpe. Of ze geive ze mei ver d'aerem sukelére in den Afrik.

Oo da t da schoeë maske n oeët patroeënailege gewere n is van de voderoapers, da d is ver mai e gretsel. Z'is oek nog patroeënailege van nen ieëlenbool aender groepe: van de maskes, de schipers, de kwafeërs, de schoongmoakers, de noisterkes, zélefs van d'avekoate n én de notoarese.

Der is oek en ieël veroltsje raungd d'ailegverkloareeng van da keengd (uire fieëstdag is 25 novémber). Ze zége da ne kaizer mé j uir ad wile traawe. Mor doarver must z'uir geloeëf afzwèère n én ofers breinge on d'afgaude van dieë kaizer. Ge zee f van eer da s ze der gin goesteeng in ad. Dieë lakere leet uir dan foltere in d'aup da s ze toch van gedacht zau veraendere. Ze zau geradbrokt were n oep e weel mé noagels . Uir aereme n én bieëne zauwe kapotgeklopt were n oep da weel. Mor waungder bauve waungder: 't weel brak in stuke vanieën. Ze zal dan loater als atribeut e weel meikraige: et zoegenomd' Katreeneweel ( 't sto achter uir: zee mor oep menen fotau). Oitaindelek éme ze dan uire kop afgekapt.

Zeeke meingse geenge vreuger oek on uir vroage n oem geneize te were van koppain én ziktes van de toong ( worschainlek weer ze dus oem baistand gevroagd duir al de rodeltaentes van Aentwaerepe). Mor 't mieëst weer ze gevroagd oem t'élepe as eemand last ad van 't zoegenomd Katreeneweel. Da's zoeën raungde rooj plak dee vrieëselek kan joeëke.

In uir réchteraend ei ze nen boek vast: da mut de Blaide Baudschap van Jeizus Kristus vuirstéle.

Seidert 1940 is da béld al geklaseird as Beschaeremd Monumeingt.

164: Olandsen Dijalékt Wébsait

'K ém nen intresaente wébsait gevaungde n oep maine kompjooter.

http://www.meertens.knaw.nl/cms/

Eer éme d'olanders aungderde stukskes dijaléktoepnoames oepgezét. Der zén er oek e poar bai van aungs landsje. Aungderaendere n e stukske da s z'oepgenaume n éme in Duirne. ' Is mor nen doeëdieënvaudegen tékst mor toch de moojte n oem is no te lestere. Meschin veengde wai j eer oek wél is eemand oem zoeëne wébsait inieën te knutsele. 'K zau w et zélef wile doong mor der zén spaiteg genoeg mor veerentweenteg eure n in nen dag. En eer in aungs oapelandsje wer d ales wa ch gin Algemieën Neiderlands is nog altaid geklaseird as Gemieën Neiderlands.