087:DEN DUIGENUT

Oep den 2de jeulee van ’t joar 1977 weer da béldsje van Luk Verlee van den Aentwaerepsen Duigenut inguldegd oep den “Oudaen” [audoan] . ’t Is wél et stautste béldje van ieël Aentwaerepe.

In Brusel sto Manekepis in zen bloeëtputjareke no de toeriste te pise. ’t Schaint dat er al Ameirekoanse suzelute gewést zén dee da d alesbaleve vaungde. Ameireka is dan wél de grutste produseingt van filemkes vol mé smèèrlaperaije n én zinloeës gewéld mor e maneke da mé s ze fletsje in zen aend nor un sto te pise doar koste dee sébetreize ni teige.
‘k Vroag menaige n af oo da t dee pilèèrbaiters zoewal zauwe réjageire n as z’aungzen Duigenut zen bloeët gat zauwe zeeng. Aereger nog: da t er meingse zén dee der mé j un pole auver gon vraive n oemda s ze deingke da t da ch geluk baibreingt !
Aungdertuse n éme ze da maneke oek al e klieëke wile pase duir em kostumekes oan te doong. Mor snape ze dan ni da t da na zjust ni de bedooleeng is. Da f veingtsje mut in zen bloeëte poop gezeeng were ! ’t Is pesees oem al dee meingse, dee j ieël den taid zoe défteg oit den oek kaume , oep un pèèrd te zéte. ’t Zén dee schainailegorde dee de schunegste bieëstegeide n oitoale as de duir oep slot is.
Ieërgistere --- de 25ste mèèrt van ’t joar 2007--- stoong den Duigenut der ni f ver niks. Oem ieën eur smiddags was er doar en délegoase van ’t "Vluchteleenge n Akse Komitei "dee protésteirde teige ’t fait da t der wél 1300 keengdere van ilégoale soame mé j un aawers achter de trolekes gezét weere . Dee kinekes mute n ochaereme de schunsten taid van un lèève n oepgeslaute zite. Da s ze dee j aawers ni s zoemor in aungs landsje bine loate tot doar too, mor der kune dee bloojkes toch ni f ver oepdroije. Keengdere mute toch kune speile n én duigenuterai j oitoale.
‘k Weit wa da t is as keengd doagelaengk mé j oe aawers --- dee j ieëmel auver un toore zén--- oepgeslaute mute zite. ‘k E’m da s zélef meigemokt oep ’t eingd van den aurlog toongs da we weikelaengk in de kélder muste sloape terwail de vleegende boeme af én too aungs ois duirieën schude.
’t Is na mor t’aupe da t dee j akse résultoat zal éme !

086:Naurd-Zoidverbeendeeng

En gewéldege molepaip

Féfteg joar noada Brusel nen train kon loate raije van “de Noard” no “de Midi” ei d Aentwaerepe n aindelek oek zoeë molepaip oem van eeroit réchstreiks nor Oland te kune raize. Dee Naurd-Zoidverbeendeeng éme ze naa zjust ofis-jeil gaupend. De Midestoase is naa gin aindstoase ni mieër mor en duirgangstoase. Da s ze doar al ni f vaul ieërder on gedocht éme! Neige joar éme z’in de graungd zite vreute oem da kleir te speile da t er nen train rait aungder wa s ze naa “ en spaurwégkatedroal” noome, mor wa s z’ eest ade wile afbreike. Oe loemp kun de zain ! Gelukeg woare er toongs nog meingse mé j en art ver un stad én éme ze ni dezélefde stoemetait begoan as mé t de schaabureg on de laije ( wa t dee kloefkapers oek nog van plan woare mé t den ‘Bourla”) én dee schoeën aa trapgeiveltsjes achter ’t stadois dee ze dan vervange n éme duir moderne misbaksels van trapgeivels. Mut er gi zaend zén ! Alei as we na nog is ba de kèèskope n oep bezeuk wile goan, zal et amel wa raper én wa komfortoabeler gon. Da d aupe we toch.

't Neef Trantsje

085: Poase n én Eostre

Ni j alieën de fieëste van Seengtnekloas én Karsmis zén van aidense n oeërsproong, mor oek Poase mé t de gevaerefd’ aire n én de poasoas. Dieë poasoas komt snachs zen aire lége.
Oo kaume ze der na j in godsnoam on van nen oas aire te loate lége ?
Wél, Poase n is aigelek van oeërsproong et aides fieëst van de godin van de leefde, de séks én de vruchtborad. Dee godin ieëte “Eostre”.De Detse spreike nog altaid van “Ostern” én d’ Eingelse van “Easter”. Mé f vaul tamtam weer vreuger raungd den ieëste mai de zon geveerd dee de nateur waker schude n oit uire weengtersloap.Dan weere n er poasveure n oangestauke n oep d’euvels én de baerege. Want de gaude woeënde n altaid oep d ‘uivels én de baerege. Deingt mor on de Waudansbaereg wer da ze loater Schaerepenuivel van gemokt éme.

Oep beilekes wer da t dee godin oep sto, lei t er ieël dikels nen oas én en ai on uir voote. No ’t schaint was dieën oas ieëst e keeke da s zen aire verstopte. Deroem veraendere de godin da keeke n in nen oas én dieë must dan d’aire gon zeuke. Ge mut er mor oepkaume!
Da t de godin ver nen oas kaus da d is ni s zoe verwaungderlek want den oas is oek e simbaul van de vruchtborad. Z’éme ni f ver niks twieë boarmooders !

As g'is no 't Rubensmuzeijem go d oep "de Waper" én ge sto d in zenen ateljei woar da ge da schilderai kunt zeeng van Oadam én Eiva in 't Oards Paradais (woar al aungs mizeire begone n is), zee t dan is goo no da bieësje da f vuir un voote lei. Da's den oas van Eostre, simbaul van de vruchtborad. In deis geval van dee twieë schoeën meingse wer da wai j amel zauwe van voeërtkaume. E'n as ge da ni geloeëft dan zule w'oe wél wa d aenders waismoake ! Ge mut gin brileke n éme oem te zeeng da t da ver de mieëste van aungs onmuigelek is.

Vreuger ade de boore n oek de gewoeënte n oem mé Poase n aire aungder te groave n oep un véld oem oep dee maneer ‘t jaerd vruchtboarder te moake. Meschin mute we doar den oeërsproong van da keengderfieëst gon zeuke.
Of da t da f vaul golepe n ei da weit ek ni mor ‘k veeng et wél zaungde van dee laker aikes. Ik groaf ze ni j aungder in mene n of mor ‘k bak er omelétjes van mé j en farem zwoi spék én wa sjalotsjes.

In aungs landsje doong z’et nog aenders. Eer zén’t de kaerekkloke dee no Roeëme vleege én dee de poasaire breinge n oep Witendaungderdag .Oep de koeëp too zén ze dan nog van sjokelat én soems éme ze vluigeltsjes want ze muige nateurlek ni kapotvale. Ze mute n en zachte laendeeng moake! Dee sjokelat’ aire lige dan auveral raungdgestroojd én de klainmane muige dee dan gon zeuke.
Oem zoeën sjokelat’aire te moake weere n écht’aire n oitgebloaze n én in de schélep weer dan waereme sjokelat gegaute. As de sjokelat dan kaud gewere was, dan weer de schélep eraf gepéld.

De katoleeke kaerek ei nateurlek geprobeird oek da fieëst in te paleme. Z’éme doarver, in d’ieëste plets, un inspiroase gon oale ba de Jaude , dee al laengk zoe w e fieëst ade da s ze “Pésach” noemde.
De Katoleeke n éme Pésach én ales wa t der baikomt zoewas Peengstere n auvergenaume oemda belangraike doatems oit et lèève van Jeizes Kristes zoewas da beschreive wert in den Baibel mé t de Jaudse fieëste ongevèèr soameveele. Mor ver de Jaude is Pésach d’ érdeingkeeng van den oittocht van un volek oit Ẻgipte. Ver de Katoleeke n is ‘t et fieëst van de Verraizenis.
.
Oo kun de na zoe w e sjokelate n aike moake zowas de bomas da vreuger deije ?

Awél ‘k zal da d is oitlége.
Ge pakt en groeët ai ( van e keeke nateurlek, ’t mut gin stroisvaugelai zén). Ge koept aungderd gram sjokelat (peur of mélek, da mokt gi verschil). Zét oek nen beiker of zoeweet klèèr. Ge zukt en groeëte nold (joa, g’é d ét goo f verstoan “en nold” gelak in “stopnold” oem soke mé te stope zowas ze da vreuger deije). Derbai , as g’et ni t’aereg veengd, nog en airedopeke.
Alei, we kune der on begine !
Mé j oe stopnold mokt de twieë goate on d’oitainde van oe w ai (de smale kaent én den dike kaent). Dan bloas d’on ieëne kaent tot da d ales eroit is. G’ét naa en leig ai. We speule ze nog is zoe goo muigelek oit. Dee gon we na j oepvule mé sjokelat. Lot de sjokelat smélte n in e paneke. Git dieë loeëpende sjokelat in oewen beiker. As oe leig aike van bine goo t droeëg is dan kun d’oewe sjokelat erin geete. Naa mute da d oep e kaud pletsje loate n afkoole. Dernoa da d aike péle n én vwala ’t is klèèr !A ge wilt kun de’t nog varder verseere.



Eer nog wa Leengks mor zé ch gerust 't vernomste n ém ek al gezei:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Paasfeest
http://nl.wikipedia.org/wiki/Pesach
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sederavond
http://pasen.startkabel.nl/
http://www.kaartenhuis.nl/e-cards/diverse_feestdagen/pasen/
http://www.holidays.net/easter/story.htm
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/feestdagen/2578-paashaas-en-paaseieren.html
http://www.tuttel.com/paasvuren/index.htm
www.thaliatook.com/AMGG/eostre.html
http://members.lycos.nl/patrovnik/rituelen_ostara.htm

http://www.englishheathenism.homestead.com/eostre.html

084: De "FLANDRIA"

Toongs da d “Eugène Van Marcke” joare geleije zoe w af én too w is den ieëne of den aendere n Aentwaerepenér mé s zenen boeët meinam no den aendere kaent van ’t Schéld oem dieë meings e plezireke te doong, , ad t em worschainlek noeët vanzelèève daereve droeëme da t da ’t begin zau zén van wa da we naa kéne n as “de Flandria” mé t dee schoeën plezeerboetsjes wer da d al zovaul Aentwaerepenére n én toeriste mé raungd gevèère n’éme n oep ’t Schéld én duir d’oave. Oem dan nog te zwaige van de Seengtanekesboeët wer da kik zélef zoe dikwels mé ch gevèère n ém oem te gon poetsjeboije n oep ’t Seengtanekesstraend. Ver de klainjoong van toongs was da d eedere kieër nen dag da ze mochte paungderkes moake n én zwikse n in ’t Schéld (ni te vaer nateurlek !). Mieër ade wai noa dieë rotaurlog mé j al zen mizeire ni noeëdeg.
De Zjèèn brocht ieëst alieën mor groan én mélek van Aentwaerepe no Dool. Mor mé t de joare kwoame der oek aerte, boeëne, bloem, voojer ver de bieëste n én schaikeundegen brol bai. Eederen dag vertrok em twi kieëre vanoit Dool. Den ieëste kieër oem alefacht smoreges ( a must dus ieël vreug oit zene nést), én den twide kieër raungd drai eure smiddags. Oep de zaungdoage was ’t aenders; dan mochte zen vreengde n én kénese meivèère (én a j ad er vaul want ’t was ne zjovjoale kèèrel !). Zoe stilekesoan weere da d écht’ oitstapkes én begon de Zjèèn er bisnes in te zeeng.

In 1922 dan kwam den ieëste Flandrijaboeët in de voart. De Zjèèn geeng vuir ’t Stieën stoan én begost zélef réklam te moake ver zen oitstapekes. Derbai kwam nog da s zen boma zoe stilekesoan den boas van ’t kot weer (woar éme we da nog goeërd ?). Zai mokte réklam ver de zoak én spélde tegelaikertaid ver kokin , boekaudster én tikéteverkoepster . Zai, én neemand aenders , zeregde ver de zjate kofe mé rozainenbroeëd. Ge mut derbai weite da t de Boma j aigelek faitelek nen ailege schrik ad van ’t woater !

Ze was ieën van de populèèrste figeure van ’t Stad gewere. Alei, vandoag zauwe ze zége : en BA, en bekénde Aentwaerepse.
D’aakaraméle n aungder ole ( der zén der teigeswaurdeg al mieër én mieër ém ek me loate waismoake), zule nog wél weite n oo da d in 1930 mé t de groeëte Wèèreldtentoeënstéleeng er ver ’t ieëst toerekes raungd d’oave gorganizeird weere oep ’t Schéld. De mane van ’t Schoeë Verdeep woare n er mé j akaurd én de Zjèèn kreig en konsése n oem da d amel t’ organizeire. Achteraf weer er al mieër én mieër no ’t Seengtaneke n én ‘ t Naurdkastieël gevèère.
In 1935 kwam ver de Zjéén de schunsten dag van ze lèève: ba d’inwaideeng van ’t Albèèrkanoal kwoame de kuineeng én de kuinegin on boeërd van de Flandrija.

As den twide wèèreldaurlog begost bestoong de Fladrijavlaut al oit 13 scheipe. Soame koste dee j ongevèèr 4000 man verveure. Mor ba de mobilizoase n al muste dee deene ver ‘t Bélgis Leiger. De Flandrija XI én XII muste n er ieëst on geloeëve. D’aender élef scheipe weere métertaid oek gekélderd of kapotgeschaute. Noa den aurlog must ales oepternift gebuire. Mor naa was er ni j alieën de boma dee de Zjèèn eelep, oek zen keengdere waerekte mei.
In 1947, noada s ze dag én nacht une nikel ade n afgedroid , ade ze trug twélef scheipe. In de loeëp van dee 25 joar éme de Flandrijaboeëte mieër pasazjeers verveurd as ieël de bevolekeeng van Bélege soame.

’t Was in novémber van ’t joar 1953 da d on boeërd van ne Flandrijaboeët en draivend réstorâ kwam (De Pérouse). Miljoone toeriste n éme mé t de Flandrija gevèère. Ieël vaul kaizers én kuinegine weere as gaste n on boeërd ontvange : zowas Kuinegin Eleezabét II van Engeland, Preengs Rainier én Preengsés Grace van Monakau, Preengs Jan van Luksembureg, Kuineeng Olav van Naurweige, Kaizer Hailé Sélassie van Ẻtijaupije, prézideingt Pompidou én Kaizer Hirohito van Zjapan . En nateurlek aungs aige kuineenge !
Métertaid kwoame n er oek mieër dagtochte no Vliseenge n én Zeerekzieë. Mé j aender waurde “de Flandria” is e stuk van Aentwaerepe gewere aloewél er in de joare neigeteg wél wa strubeleenge woare. Gelukeg éme ze da kune n oeplose. Dus spaungs derauver !
In 2006 ( den ieëste jeulee oem zjust te zén) weer Flandrija auvergenaume duir de Broabau-groep , dee j aungderaendere n insto ver ‘ t vast én losmoake van zieëscheipe in d’oave van Aentwaerepe n én oep’ t Zieëkanoal no Brusel, et loeëdswaerek van zieëscheipe n achter de sloize n én in d’oaves van Aentwaerepe, Zieëbruge n én Osteingde én derbai nog ---mé spés-joal scheipe --- 't gevécht teige de vervoileeng van ’t woater. Want vandoag is't ni j oanteroije van nog te gon zwikse in 't Schéld.

Broabau wilt da t de Flandrijaboeëte trug un vreuger toeristise glaure kraige. Wai j oeëk nateurlek, wa d od de na gedocht ?

As ge goesteeng gekreige n ét oem oek is oep zoeën boetsje te muige vèère, sureft dan no deize leengk. Doar go d'al d'informoase veengde dee ge noeëdeg ét oem en oitstapeke of e groeët fieëst te kune n organizeire mé j ieël oe famile, mé j oe béste vreengde n of gewoeën mé j oe leef ! Ge zult er gi spait van éme !

http://www.flandriaboat.com/

083:Sjalekes én Nonekape

'k Zau zoe gèère n is achter e lokét ston in plets van altaid in da kot te mute zite

Vanaf verleije woensdag muige de lokétbedeengde van ’t Stad gin oiterleke simbaule nimer droage. Dee deengstnauta zei d aungderaendere da t er niks mag gezeeng were da d oep d’ieën of d’aender maneer doidelek zau moake mé wa f ver ne gast of wa f er e maske da ch ge sto te klape n oem on al dee paperase n én dieë rimram van d’administroase n onoit te kune. Dus gin sjadorekes én gin schoeën kuikenaenddoeke nimieër, én oek gin kreskes, gin képeltjes, gin tulbaende (zén dee der oek al ?), gin HIV-spélekes én gin knopekes van de “Rotary” of eet in dieën oard.

Is da na zoe w aereg ?

En zeiker gin zwoar nuispieërseengs éme z’er nog bai gezei ( oek as ge ni j achter de lokéte sto). Der zén er al twieë j in Bergeraut dee no ’t schaint doarteige geprotésteird éme.( Wa d o de na gedocht ?) Dee j éme en beiter dzjob gekreige. Dee “waereke” naa w oep ’t sékretarjoat achter de schaereme wer da s ze ni j in kontakt kaume mé ’t publeek. Ze mute nimieër achter de lokéte stoan wer da s z’ale doage d’ ieën of d’aender zikte kune n atrapeire van al dee téterére n én dee zoageveingte dee noeët konteingt zén auver de deengste van ’t Stad. Oem dan nog mor te zwaige van une steengkengde n oasem.

Deis jufra zule we mute mise n on de lokéte !

’t Is toch wél aereg, ei ! Da’s amel begone mé t da gelul auver dee doekskes dee de Marokoanse maskes oep unen taure wile zéte. Ze zége da t da d is oem te loate zeeng da ze moslimas zén. Ba de mieëste zee de da zoe w oek wél. As zun da belangrek veengde lot ze da t dan toch doong ! Ze doong der toch gin vleeg kwoad mé? De téksteelnaiverad kan er alieën mag beiter van were.

't Is ni f ver mé te lache, zene !

Wer da soemege n unaige dik in moake (én dun is nog altaid de maude). Tuse n okskes: vreuger drooge de bomas toch oek sjalekes oep une kop of zén we da d al vergeite ? Ẻn de vleegende nonekes dan mé j un ruizegroeëte kape ? Zoelaengk da we nog zeeng mé wee da w ‘on ’t klape zén is er toch nog altaid niks gebuird ? ‘k Vrieës da d ieël dee n tamtam derauver oitaindelek en éksejacht zal were.

Deis kandidoate n éme gin schain van kaens oem on aleman te loate zeeng oe nét da s ze zén

Leis d oek is :

http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?ArticleID=6F1AKF73